Tôi phải trả một giá rất cao cho sự tự do của cậu, nhưng cậu hoàn toàn xứng đáng với điều đó. Cách đây không lâu, có một chàng thanh niên tìm đến tôi để vay tiền. Đó cũng là câu chuyện mà tôi sắp kể ra cho các bạn nghe đây.
Vậy mà trước kia cháu vẫn thường cho rằng, công việc chỉ dành cho những người nô lệ. Đó là vì họ đã không đánh giá đúng năng lực của mình. Nội dung khắc trên đó rất đa dạng, bao gồm các truyện truyền kỳ, thi ca, lịch sử, những chỉ dụ của triều đình, luật lệ của đất nước, các chứng khoán ruộng đất, các giấy hứa trả nợ, những lá thư viết để gửi tới cho những vương quốc lân cận…
Thông thường công việc ở lò bánh kết thúc vào buổi trưa, nên ông nghĩ ông Nana-naid chắc hẳn sẽ đồng ý cho ông làm bánh đi bán vào buổi chiều. - Ở đây, mục đích của việc lên kế hoạch chi tiêu là hợp lý hóa các khoản chi tiêu sao cho vừa bảo đảm những nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống, vừa tiết kiệm được tiền bạc. Anh sẽ mua gì, sẽ sử dụng như thế nào để duy trì số tiền này và bảo đảm một cuộc đời giàu có cho anh.
Chẳng bao lâu sau, ông đã hoàn toàn thạo nghề làm bánh. Một giấc mơ lạ lùng mà trong đó tôi tưởng mình là người giàu có. Con thấy mình là người thật diễm phúc đã được cha truyền thụ cho những kinh nghiệm quý báu ấy:
Cậu nghĩ như thế nào, Tarkad? Cái dạ dày trống rỗng của cậu có làm cho đầu óc của cậu sáng suốt hơn không? Cậu có sẵn sàng lấy lại uy tín và lòng tự trọng của mình không? Cậu đã nhìn thấy giá trị thật của cuộc sống chưa? Cậu có mong ước trả hết các món nợ của mình và trở thành một con người đáng kính ở Babylon không? - Chắc chắn rằng việc tìm kiếm may mắn ở sòng bài, ở những cuộc đua ngựa hay nhặt được cái túi rơi không đem lại sự giàu có và thành công lâu dài cho chúng ta. - Cháu nghĩ ta đang lừa gạt cháu ư? – Ông Algamish nói tiếp – Nhưng thật ra ta đang trả công cho cháu gấp ngàn lần so với công sức mà cháu đã bỏ ra đấy, nếu cháu đủ thông minh để nắm bắt chân lý ta vừa nói.
Kế hoạch này còn giúp bạn nhận thức được đâu là những ham muốn chính đáng và đâu là những ham muốn nhất thời, đồng thời chỉ ra những nguyên nhân gây thất thoát tiền bạc và ngăn chặn nó bằng cách kiểm soát các khoản chi tiêu. Cháu nên nhớ kỹ lời ta nói, bởi vì nếu cháu bỏ qua chân lý ta sắp truyền dạy cho cháu, thì công sức suốt đêm cháu bỏ ra để hoàn thành công việc khắc chữ cũng chỉ là vô ích. - Con xin kể tiếp câu chuyện đến giai đoạn con đang lâm vào cảnh túng quẫn và thất vọng nhất trong cuộc đời mình.
Một ngày nào đó, cháu sẽ mua một con lừa để cưỡi. - Chúng ta đã có rất nhiều đầy tớ để sai vặt, duy chỉ thiếu những đứa chăn dắt lạc đà mà thôi. - Chuyện bắt đầu từ một giấc mơ.
Số còn lại ta sẽ chia đôi. Việc cho vay rất dễ dàng, nhưng nếu cho vay không khôn ngoan thì rất khó đòi lại. Đó là tấm thẻ chứng cứ, trên đó ghi lại lời giao hẹn, nếu đến kỳ trả nợ mà người đó không thanh toán được, thì họ phải giao cho tôi một tài sản nào đó có giá trị tương đương để khấu trừ.
Có thể trong dịp này, đồng sẽ có giá rất cao. Cuộc hành trình từ Damacus thật dài ngày với rất nhiều gian truân trong sa mạc đã không làm ông băn khoăn. Bởi vì cùng với số lượng thời gian đó, bạn có thể làm việc và trở nên giàu có.
Về sau tôi lại tin rằng, đó là do trí não đần độn của mình. Và tất nhiên, cuộc sống của ông sẽ không bao giờ được như ngày hôm nay. Năm mươi đồng tiền vàng! Số tiền mà có lẽ suốt cuộc đời Rodan, anh không dám mơ là có ngày mình sẽ sở hữu chúng.