…Nếu chúng ta để cho các công tình yêu tư nhân cung cấp nước cho thị trấn, chúng ta có thể đặt thị trấn trước mối nguy hiểm bởi vì có thể sẽ có doanh nghiệp tư nhân đủ mạnh để chiếm thế độc quyền và ấn định giá mà anh ta muốn. Nếu lúc đó bạn nghĩ tới chiếc ô tô màu vàng, thì thể nào nó cũng hiện ra trước mắt bạn. Sự sáng tạo đòi hỏi nhiều hơn sự tích cực và sự lạc quan.
Lối tư duy mũ xanh nên được sử dụng như lối tư duy dẫn đường cho bất cứ lối tư duy nào khác nhằm đạt được trọng tâm này. Mặc dầu đôi khi sự tìm kiếm này là vô ích. Giá trị của những thông tin có được theo suy luận của triết học như thê nào?
Thật đáng buồn là thường thì chẳng có gì là hoàn hảo. Đơn giản là chúng ta chỉ nêu lên những thông tin trung lập, không kèm theo những bình luận. … Chúng ta nên bắt đầu bằng cách phác hoạ những khu vực tán thành, những khu vực không tán thành và những khu vực chẳng liên quan đến tranh cãi này.
Chúng ta có thể cho là kỳ quặc khi những người Nhật Bản không hề thích sự tranh luận. Nhiều độc giả khi đọc cuốn sách này có lẽ chưa từng được nghe đến tên tôi hoặc khái niệm lối tư duy mới lạ của tôi. Cũng có giả thuyết, cho rằng lối tư duy phù hợp chính là lời tư duy chứa đựng những kinh nghiệm trước đây và khuôn khổ hiện tại và theo cách này kết quả sẽ được đúc rút và được hoàn thiện bởi sự phê phán.
… Hãy sử dụng chiếc mũ xanh để đưa ra những ý tưởng mới về vấn đề này. Người Nhật lại cho rằng ý tưởng hình thành cũng giống như việc trồng cây: ta gieo hạt, vun trồng và cây sẽ trưởng thành. Nhưng sau đó, sự tiến triển dường như chấm dứt.
Phương pháp tư duy chiếc mũ giúp bạn làm được điều chính xác như vậy đối với quá trình tư duy ra quyết định. Ban đầu điều này dường như được áp dụng còn vụng về nhưng cùng với thời gian nó trở thành điều tự nhiên khi đưa ra một yêu cầu về chiếc mũ. Bởi vì tất cả những điều này đều khiến chúng ta xem xét ý tưởng theo hướng tiến triển, theo hướng khích động điều gì đó.
Tôi biết điều này nghe như một thuật ngữ kỹ thuật, là chẳng cần phải hiểu được đặc tính chuyên môn của thuật ngữ tư duy mới lạ thì mới có thể vận dụng nó. Sau khi chúng ta đã xem xét kỹ lưỡng ý tưởng nhờ áp dụng mũ đen và mũ vàng tư duy, tiếp theo chúng ta nên sử dụng chiếc mũ đỏ. Nếu trong quỹ thời gian sử dụng chiếc mũ trắng, mọi người đưa ra được những số liệu chứng tỏ được việc tăng tiền phạt, về lâu dài cũng như trước mắt, góp phần giảm tội phạm, thì những số liệu đó có giá trị hơn nhiều so với việc chúng ta chỉ tư duy logic rằng những kẻ phạm tội sẽ giảm.
Những minh chứng vừa nêu trên chứng tỏ khả năng thích ứng tuyệt vời của phương thức tư duy 6C. Cũng như những chiếc mũ tư duy khác, với mỗi nhận xét được đưa ra, nó tuỳ thuộc vào văn cảnh mà được xếp vào chiếc mũ tư duy phù hợp: “Chiếc ô tô này chỉ có khả năng chạy 50 km/h”. Lối tư duy chiếc mũ vàng không liên quan trực tiếp đến sự sáng tạo.
Đây chính là mục đích sử dụng sự khích động. Những người bằng lòng với kỹ năng tư duy của mình thường là những người tự mãn, luôn cho mình là phải. Một khái niệm có liên quan chặt chẽ với chiếc mũ đen tư duy là khái niệm «phù hợp».
Một tập đoàn khác, tập đoàn Statoil của Na Uy gặp phải vấn đề về một thiết bị khoan dầu, tốn tới vài trăm nghìn đô la mỗi ngày. Nếu tôi quyết định đi nghỉ ở biển, chúng ta lại tiếp tục có những việc tiếp theo cần xem xét: tôi sẽ tới vùng biển nào? Có thể là vùng biển Địa Trung Hải, có thể là vùng biển Caribê. Và khi có tình huống mới xảy ra, chúng ta xếp chúng vào một loại chuẩn nào đó và kèm theo hướng giải quyết có sẵn