- Tiến trình "Nhận thức - Giải mã - Hồi đáp" diễn ra nhanh chóng đến nỗi chúng ta hiếm khi dừng lại để phân biệt và đánh giá những gì mình thực sự đang làm, những trải nghiệm trong quá khứ đã ảnh hưởng như thế nào đến cách chúng ta hiểu và đáp lại các tình huống thực tế. Có thể nói, tư duy tích cực là một sự chuyển hướng đơn giản và có tính biến hóa từ việc xem cuộc đời như một siêu thị lớn mà bạn có thể chọn những món đồ thành việc hiểu cuộc đời giống một trường học cho sự trưởng thành của bản thân, một mảnh đất màu mỡ để bạn bộc lộ một cách sáng tạo những tài năng của riêng mình, của điều thiện ẩn chứa trong tim bạn. Đến lượt mình, các tác nhân nội tiết, thần kinh nói trên lại hoạt hóa toàn bộ các chức năng khác, kể cả các hoạt động cơ bắp và hoạt động thần kinh trung ương trong đó có hoạt động trí não.
Suy nghĩ tiêu cực về người khác sẽ làm cho mức độ khoan dung của ta giảm xuống, sự căng thẳng trong mối quan hệ nảy sinh và gia tăng. Vì sao vậy? Hầu hết chúng ta nghĩ rằng nếu biết tất cả những câu trả lời đúng, chúng ta sẽ thành công và hạnh phúc. Danh sách nào dễ liệt kê ra hơn? Mười điều tốt hay mười điều xấu? Thử nghĩ xem tại sao lại như vậy?
Giữ lấy những phẩm chất tốt đẹp của người khác trong nhận thức của mình, cũng như cho tâm trí ta “ăn” những suy nghĩ tích cực, sẽ giúp những điều tốt đẹp ấy phát triển trong ta. Vì vậy, chúng ta sẽ bắt đầu với "Why" (tại sao). Để tiến bộ và có những thay đổi tích cực, chúng ta cần thách thức bản thân mình và người khác suy nghĩ và hành động theo những cách mới.
Điều này còn đẩy chúng ta đi xa hơn nữa, đến mức suy đồi đạo đức, cẩu thả, có những động cơ ích kỷ, sự cạnh tranh không lành mạnh, thiếu tính sáng tạo và dẫn đến chán chường. Trên con đường tìm kiếm cuộc sống tinh thần, chúng ta cố tìm đến phần bất tử trong nhân cách con người. - Ngày nay, chúng ta biết rằng nhận thức, hay đời sống nội tâm, được tạo nên bởi các trải nghiệm tinh thần, những suy nghĩ, cảm xúc, sự tưởng tượng và các khát vọng - sâu sắc hơn rất nhiều so với những gì chúng ta hiểu được.
Ngược lại, những tư duy tiêu cực nếu cứ tồn tại ở đâu đó trong từng con người - từng cá nhân - không bị loại trừ hoặc hóa giải, sẽ có xu hướng phát triển thành một môi trường bệnh hoạn, làm xói mòn nhiều giá trị, làm cạn kiệt nguồn tài nguyên năng lượng của loài người. Gạch chéo trên một từ hoặc nhóm từ, và viết chính xác những từ trái nghĩa với chúng ở tại chỗ đó. Gần như chúng ta sống 8 giờ mỗi ngày ở công sở, nếu cứ để những suy nghĩ tiêu cực về những người đồng nghiệp lấp đầy tâm trí, ta sẽ phải trải qua 8 giờ làm việc căng thẳng, không vui vẻ.
Chẳng hạn, nếu chúng ta tin rằng, mục đích duy nhất của công việc là để tích lũy của cải và một ngày kia, của cải sẽ cho chúng ta tiện nghi và tự do như chúng ta hằng khao khát thì viễn cảnh về cuộc sống tương lai chúng ta - tầm nhìn của chúng ta - sẽ là cuộc chạy đua không ngừng nhằm có được nhiều tài sản vật chất, thậm chí bất chấp những lợi ích của cộng đồng hay của người khác. Căn bệnh tai hại nhất của tâm trí chính là suy nghĩ quá mức, đặc biệt là suy nghĩ quá nhiều về người khác: người ta làm gì, lẽ ra người ta phải làm gì, họ đã nói gì, ta muốn họ phải nói gì, tại sao họ cứ nói thế. Hãy tưởng tượng chúng ta đang gieo một hạt giống suy nghĩ trong sáng và tích cực.
Tôi hình dung những ngôi sao trên bầu trời đêm. Có hai cách hiểu, một là tôi hát quá to, hai là hàm ý tôi hát không hay. Lấy một mảnh giấy và cây bút rồi viết ra mười điều tốt về bản thân bạn.
- Dành vài phút để ngồi yên lặng, thư giãn cơ thể và tâm trí, chúng ta có thể quan sát rõ ràng hơn những dạng suy nghĩ đang được tạo ra trong tâm trí mình. - Có những người luôn luôn nhận hết lỗi về mình. "Rường cột" vẫn còn đó nhưng phần "nền móng" đã ra đi.
Nếu bạn đang có ý nghĩ chỉ trích và phản ứng lại những người khác, hãy thay thế ngay bằng những ý nghĩ, phản ứng hữu ích và tích cực. Những lời nhận xét hay và dở từ những người xung quanh thường xuyên tác động đến chúng ta trong suốt quá trình trưởng thành, vô tình định hình nên nhận thức của chúng ta về bản thân mình. Và nếu bạn luôn có sáu câu hỏi này bên mình như những người bạn tốt, thì sẽ còn rất ít điều trong cuộc sống vượt ngoài sự hiểu biết của bạn.
Ví dụ: "Tôi tự do với stress" thay vì "Tôi không bị stress". Tôi nhớ lại lần hướng dẫn buổi thảo luận về tư duy tích cực với một nhóm người ở New Zealand cách đây vài năm. Đây là những cách nói chúng ta dùng để biện hộ cho mình hay để trì hoãn mọi việc.