Điều tôi bàn ở đây căn cứ vào sự so sánh tâm lý bạn trai với tâm lý bạn gái coi cái nào hướng nội hay hướng ngoại nhiều hơn. Trong cuốn Toi quy deviens homme, Jean Le Presbytre có dẫn lời nầy của Moudousse: Cho nam thanh mơ mộng là nguy hiểm, không mơ mộng càng nguy hiểm hơn bởi vì như vậy là tiêu diệt đi khả năng sáng tạo sau nầy. Sự phát triển sinh lý của bạn trai từ lối họ 12 đến hai mười mấy tuổi là sự phát triển ngó thấy và gây ảnh hưởng mạnh mẽ trên con người tâm lý của họ.
Ti Hamer Toth mượn một thần thoại Hi lạp để nhấn mạnh sự rút rỉa lương tâm của tội dâm. Người thành công là người vừa có trí tuệ thông minh vừa có chí cương dũng. Trong linh hồn kẻ thanh sạch có hình ảnh Thượng đế.
Thay vì gây niềm vui cho tuổi xuân, người ta khiến họ cưu mang những sưu tầm, hối tiếc suốt đời. Có lúc muốn đánh bạo vì thấy mình cũng như ai. Buồn như một gương mặt già.
Có những cơ quan nẩy nở nhanh chóng, có cơ quan chậm. Người lớn xung quanh họ thì đua xa xí thì họ cũng đấu tranh lảng tiêu. Người xưa nói: lời nói bay đi, chữ viết tồn tại.
Trước hết hãy nhấn mạnh góc cạnh tâm lý nầy của bạn trai Thúc Sinh. Khi cõi lòng gờn gợn sóng yêu, bạn trai tự nhiên thích văn nghệ, hiểu cách riêng, ca nhạc thi thơ. Nếu lấy cây cân làm bằng nhan sắc, địa vị , tiền bạc để cân giá trị đời sống của họ thì ta thấy phần hơn của họ mà tôi vừa nói.
Nếu tôi nói về đường tình cảm nhất là trong lãnh vực ái tình bạn trai là phái yếu còn về ý chí tôi phải công nhận bạn trai là phái mạnh. Báo chí có nhiều tin cậu trai nầy thọc huyết cậu trai kia, đàn ông nầy treo cổ đ àn ông nọ để đăng là tại tâm lý ngàn đời của nam giới. Hẳn luật nầy có ý nghĩa gì người ta mới nói: xa mặt cách lòng.
Có nhiều hiện tượng thoái giảm bên trong cơ quan trái thận chẳng hạn, lúc 11 tuổi nặng hơn 16, 17 tuổi. Họ kê chứ không phải không, nhưng để cục gạch nằm nửa trong nửa ngoài. Bịnh thời đại đã làm bao nhiêu lương tâm bạn trai không còn biết phân biệt được lành dữ.
Khi nào muốn công việc gì, kể cả việc chơi, họ mạnh mẽ tiến đến hành động. Họ đ ào sâu tâm hồn, cân đo những thay đổi từng phút giây trong tâm địa. Vào những chiều thu cô độc họ lấy ra đọc như người đọc kinh nhựt tụng.
Dĩ nhiên có văn bằng mà tìm được địa vị thì đời lên hương lắm. Sống êm đềm trong tay mẹ hiền, bên bóng cha, giữa sự nuông chiều của anh chị, bà con. Bởi sinh vào nòi hiếu sắc nên giống nam lúc chưa chiếm đoạt một tâm hồn phụ nữ thì yêu kẻ nầy gần thành điên dại song khi bước vào hôn nhân rồi, ái tình của họ bớt cường độ.
Có rất nhiều mâu thuẫn đáng tiếc của ái tình, bạn trai biết lắm. Mà tinh thần thì hoạt động cách chung có trật tự, nhắm vào những ý tưởng, ý định nào đó cách rõ rệt, dứt khoát. Còn quên thì có kẻ sẵn sàng lắm.