Họ chưa tới lúc lãnh hội những ý tưởng cao sâu. Tại tài lôi cuốn? Tiền lòa con mắt? Cũng có. Thật là tất cả những gì vô duyên, phát xuất tự tâm hồn nông nỗi mất dạy.
Ngoài những khi bị trói buộc bằng phận sự, bằng những ham mê trong lãnh vực tình cảm, bạn trai nghĩ ngay đến thể dục mà nhất là thể thao. Có khi mụn nhiều quá nặn không xiết, họ giận quá dùng lưỡi lam, cạo đến rươm máu. Sự có mặt của họ để sáng danh Thượng đế, để Thượng đế được thờ phượng và họ được hạnh phúc.
Tình yêu ấy đòi hỏi sự bảo trợ tức là các hy sinh như núi thái sơn của người cha. Cũng có nhiều nhà giáo vô lớp nói mỉa mai các bạn trai học dở hay lỗi lầm, nói bằng một giọng vô tình tỏ ra rằng các bạn trai là gốc cây, không biết nhục nhã, về nhà quên hết. Thân xác, tâm hồn tiến hóa nhanh chóng, toàn thể con người bạn trai xoay lưng không hối tiếc với dĩ vãng, bĩu môi với hiện tại, mơ vọng và sống cảnh tương lai.
Người ta nói không vô lý: lửa gầm rơm không trầy thì trụa. Cậu vác xong, cười khoái trá. Thưa bạn! có thể so sánh lòng tự ái hay sự ý thức nhân cách của bạn trai như một thác nước đổ ầm ỹ.
Thiếu chi bà vợ không biết óc tự trọng của chồng, sướng miệng nói xấu, mắng chưởi làm mất mặt chồng và lãnh những trận đòn trị tội không còn hương vị uyên ương gì nữa. Họ với đầu óc sáp ông, thấy một hai khía cạnh nào đó cho là đã tìm hiểu đến nơi đến chốn. Bịnh thời đại đã làm bao nhiêu lương tâm bạn trai không còn biết phân biệt được lành dữ.
Cho những bạn không có cơ hội đọc quyển ấy hay đã đọc mà không đủ thì giờ toát yếu, tôi ghi lại ở đây vài đại cương. Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Không sợ bạn giận: tôi tin Rimaud tuyệt đối.
Điều nầy tầm thường lắm mà ta ít được ai chỉ bảo nên khi giao thiệp ta bị nhiều người khinh. Mà trong cuộc xã giao họ có nhiều cái kỳ dị không chịu được. Con có nhớ mẹ không? Mẹ đâu dám làm gì nặng sợ con mệt.
Họ hình như tưởng rằng sức khỏe, tài ba, đứctính họ đang có là của họ. Qua thời thanh xuân, phải chịu bạn trai có lúc làm đủ thứ kỳ cục. Họ kiểu cách trong lời ăn tiếng nói, lối đi, bộ đứng.
Họ hay bị hiểu lầm là phách. Có thứ trực giác suy lý rất có giá trị mà người ta hay dùng trong khoa học. Cà hai đều có giá trị chữa bịnh rét nhưng cách chữa hơi khác.
Nếu gương mặt của bạn trai lúc tinh thần họ xuống dốc là một tấm thảm rong rêu tang chế ở nghĩa địa thì gương mặt của bạn trai khi hăng chí đúng là cành mai vàng rực sáng mồng một tết nguyên đán. Nhưng về giá trị đàn ông hơn đàn bà vì cái gì đơn giản thì mạnh mẽ, chỉ huy cái phiền đa yếu đuối. Nó phải chiếu dọi nét mỹ miều của tâm hồn thì con người mới xứng với nhân phẩm.