Cưu mang con trong dạ, mẹ nhớ con từng giây phút. Họ chịu cực sưu tầm những nhạc, thi phẩm phần nhiều tích trữ sự lãng mạn, làm cho lòng bay bổng, mộng mơ. Lại thêm cái hàng rào tôn giáo, luân lý, pháp luật khiến người nam phải chung thủy với bạn trăm năm.
Đã bị xỏ mũi rồi thì đích thị là yếu đuối. Điểm tâm lý nầy đáng để ý là người ta đừng lấy làm lạ sao lắm khi bạn trai tỏ ra lạnh lạt với người nào kể cả người yêu của họ hay chểnh mảng, bỏ rơi những bộ phận nào trong lúc tính những dự môn chơi thể thao, những môn thể dục. Người ta thương hại tuổi xuân, mong cho tinh thần họ mau già giặn.
Bạn đã biết bạn trai ưa hoạt động và lúc dậy thì tâm hồn của họ là sân khấu của các tâm tình mâu thuẫn. Có biết bao nam sinh để lý trí mình lên meo lên mốc sau khi ra khỏi trường học. Gây cho tuổi xanh cảm thấy mình chịu trách nhiệm về nhân cách, giá trị của đời mình.
Ông từ hỏi có phải giáo sư đi du lịch không? Giáo sư vội thưa: không. Trong gia đình nhiều con cái triều mến mẹ tha thiết, thấy trước mặt niềm hy sinh của mẹ hòa chan trong bao nhiêu cử chỉ âu yếm. Joséphine, thần tượng ái tình của Nã Phá Luân, tổ chức những cuộc tình duyên vụn trộm với Charles.
Mà lại bị những mặc cảm trên ngăn trở, thành ra họ nhút nhát. Họ cho cây thang danh vọng là lý tưởng của con người. Chớ nên có một quan niệm tu trì sai lầm thì nguy hiểm.
Thí dụ tôi dẫn ra đây nói lêntính vô tư cao cả của bạn trai. Có lúc họ hăng hái, yêu đời lắm. Nguy khốn nữa là lấy cuộc đời tạm làm cứu cánh vĩnh cửu.
Trong lớp thầy có rao bài chậm hay lẹ, có đổi thời dụng biểu bất ngờ, có vô trễ ra trễ, họ ít thắc mắc, tắc lưỡi, bực tức như bạn gái. Tập trung trong tâm hồn các nhân đức. Jean Le Presbytre nói: Bạn yêu người tình cách cao thượng, khiết bạch, siêu nhiên như người ta yêu một thiên thần.
Ngày nọ cậu trốn giám thị leo cây thang chánh của trường, leo tận lên lầu thứ hai rồi kẹp tay vượn, tuột xuống cho đến tầng chót. Có khi không ngay mấy lúc ấy, mà lúc họ ở một mình. Tình tự nhiên có, nó mạnh như vũ bảo.
Nói vậy không phải khinh rẻ trực giác. Đi đâu về bạn gái hay lúm xúm bàn đủ thứ chuyện cho gia đình nghe. Nói vậy vẫn dè dặt nhận rằng bạn trai thiếu nhi không phải không thích dùng trực giác khi nhận định người, sự vật, hiện tượng vì như ta đã biết trong một mục trên, bạn trai lúc còn nhỏ hay xét nhận theo ngũ quan.
Tính giáo dục là khoa học tối hệ mà chỉ được đề cặp từ nửa thế kỷ trước thôi, nói vậy hiểu ngầm ngoài ra các giáo điều của đức khiết bạch được tổ chức thành khoa học. Vài tiếng đồng hồ sau, tâm hồn họ lắng xuống, họ bỏ các ý định cũ rồi muốn đi rong chơi. Mà nên nhớ các phương thế nầy độc lập với bản tính đàn ông là bản tính: tự nhiên thông ra mà không thông ra hoàn toàn.